Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından önerilen 2 trilyon euroluk Avrupa Birliği bütçesi, Brüksel’de yapılan ilk değerlendirmelerin ardından siyasi bir mücadeleye dönüştü. Bütçenin yürürlüğe girebilmesi için 27 AB üyesinin oybirliği gerekiyor.
Von der Leyen, yeni bütçeyi tanıtırken bunun “şimdiye kadar sunulan en iddialı bütçe” olduğunu vurguladı. Ancak AB içinde anlaşmazlıklar büyüyor.
Üye Devletler Arasında Derin Ayrılıklar
Danimarka‘nın Avrupa Bakanı Marie Bjerre, “Hiçbir ülke mevcut haliyle bütçeyi kabul etmeye hazır değil” dedi. Danimarka, AB Konseyi başkanlığı süresince müzakerelere liderlik edecek.
Bjerre, “Bu uzun bir tartışma olacak. Ancak Avrupa’nın işlevsel bir bütçeye ihtiyacı var,” dedi.
Kuzey ve Güney Ülkeleri Arasındaki Gerilim
Avusturya, Finlandiya, İsveç ve Hollanda gibi mali disiplini ön planda tutan ülkeler, Fransa ve İspanya gibi borç yükü daha fazla olan ülkelerle karşı karşıya geldi. Bu, AB içinde yıllardır süren kuzey-güney ayrımını yeniden gün yüzüne çıkardı.
Finlandiya Bakanı Joakim Strand, bütçenin GSYİH’nın %1,13’ünden %1,26’sına çıkarılmasının “aşırı” olduğunu savundu. Komisyona göre ise net oran %1,15.
Yeni Vergiler Gündemde
Von der Leyen’in bütçe planı, e-atık, tütün ürünleri ve cirosu 100 milyon euroyu geçen şirketler için yeni vergiler öngörüyor. Ayrıca Emisyon Ticareti Sistemi (ETS) ve Karbon Uyarlama Mekanizması (CBAM) gibi çevresel araçlardan gelir elde edilmesi planlanıyor.
Brüksel bu sayede yılda 58 milyar euro gelir elde ederek hem COVID borçlarını ödemek hem de stratejik yatırımları sürdürmek istiyor. Ancak bazı ülkeler, AB Komisyonu’nun doğrudan vergi toplamasına karşı çıkıyor.
Fransa ve Almanya Arasında Fikir Ayrılığı
Fransa, yeni kaynakların stratejik hedefler için kritik olduğunu belirtirken, Almanya ise ortak borçlanma fikrine kesinlikle karşı çıkıyor.
İsveçli Bakan Jessica Rosencrantz, “Yeni vergilere ya da ortak borçlanmaya gerek yok. Ücretsiz öğle yemeği yoktur,” diyerek daha fazla kesinti yapılması gerektiğini savundu.
Tartışmalar Yeni Başladı
AB Bütçe Komiseri Piotr Serafin, gelen eleştirilere karşı çıkarak “Yeni önceliklere güçlü yanıt vermenin yolu, iddialı bir gelir paketi oluşturmaktan geçer,” dedi.
Danimarka Bakanı Bjerre ise “Avrupa kritik bir dönemden geçiyor. Daha güçlü bir AB’ye hepimizin ihtiyacı var,” diyerek müzakerelerin yıl sonuna kadar sürebileceğini belirtti.
